Zmiany klimatu

To proces redukcji emisji dwutlenku węgla (CO₂) i innych gazów cieplarnianych w całym cyklu życia budynków. Obejmuje projektowanie, budowę, eksploatację, utrzymanie i rozbiórkę budynków, a także produkcję materiałów budowlanych. Celem dekarbonizacji budownictwa jest zmniejszenie negatywnego wpływu sektora budowlanego na zmiany klimatyczne oraz promowanie zrównoważonego rozwoju . Kluczowe działania mające wpływ na dekarbonizację budownictwa to:

• ograniczanie zużycia energii operacyjnej;
• używanie bezemisyjnej energii odnawialnej lub energii niskoemisyjnej (potwierdzone przez energy performance certificates, EPC);
• stosowanie materiałów o niskim lub zerowym wpływie na środowisko (np. niska energia wbudowana lub ślad węglowy potwierdzone analizą LCA);
• stosowanie materiałów nadających się do ponownego użycia lub recyklingu

Źródło

To budynki o bardzo niskim zużyciu energii (niskoenergetyczne, pasywne, zero-energetyczne, plus zero-energetyczne), które charakteryzują się zerową operacyjną emisją CO₂ w ciągu roku a zużywana energia pochodzi ze źródeł odnawialnych (*). W Unii Europejskiej budynek bezemisyjny (zero-emission building) oznacza, zgodnie z definicją wprowadzoną w dyrektywie EPBD z dn. 24 kwietnia 2024 r., budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej, wymagający zerowej lub bardzo małej ilości energii, niewytwarzający na miejscu emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych oraz wytwarzający lub prowadzący do powstawania bardzo małych ilości operacyjnych emisji gazów cieplarnianych.

Źródło

To budynki charakteryzujące się zerową emisją CO₂ w całym cyklu życia (Whole Life Carbon) czyli zarówno na etapie produkcji materiałów, transportu, budowy, rozbiórki, składowania jak i operacyjnego śladu węglowego. Jest to bardzo trudne ale możliwe np. poprzez rezygnację z budowy nowego budynku a renowację istniejącego, staranny wybór niskoemisyjnych materiałów budowlanych, stosowanie odnawialnych źródeł energii a w przypadku istnienia emisji kompensowanie ich za pomocą odpowiednich offsetów węglowych.

To model produkcji i konsumpcji, umożliwiający obieg materiałów i produktów lub ich części tak długo, jak to możliwe. W budownictwie oznacza pominięcie fazy wydobycia surowców dzięki ponownemu użyciu i/lub recyklingowi elementów budowlanych. W praktyce chodzi tu o ograniczenie do minimum odpadów przeznaczonych do składowania. W projektowaniu gospodarka cyrkularna oznacza między innymi uwzględnienie zmian funkcji budynku lub jego łatwą rozbiórkę ( design for deconstruction, DfD). Natomiast w skali społecznej odnosi się do dzielenia się, pożyczania, naprawy i odnawiania – stąd także nazwa „gospodarka obiegu zamkniętego”, w skrócie GOZ. Model ten przyczynia się do redukcji zużycia surowców, redukcji odpadów oraz redukcji emisji. Jest jednym z elementów osiągania neutralności klimatycznej UE do 2050 r., zawartym w Europejskim Zielonym Ładzie (EZŁ). Szacuje się, że strategie efektywności materiałowej mogą przynieść w krajach najbardziej rozwiniętych oszczędności emisji na poziomie 35-40 %.

Źródło 1 , Źródło 2

Można je ogólnie zdefiniować jako działania rozwiązujące problemy poprzez ochronę i przywracanie naturalnych procesów i ekosystemów. Istnieje szeroki konsensus, że NbS (Nature-based Solutions) może pomóc przywrócić związki między ludźmi a naturą oraz przyczynić się do rozwiązania bieżących wyzwań miejskich poprzez wprowadzenie korzyści z usług ekosystemowych do środowiska zabudowanego. Przykładami działań NbS są m.in. projektowanie zielonych dachów oraz zielonych fasad, miejska retencja wody deszczowej, biologiczne reaktory produkuące energię elektryczną czy kominy solarne w budynkach wzmacniające pasywną wentylację.

To pojęcie określające równowagę (zerowy bilans) między emitowanymi gazami cieplarnianymi, a ich składowaniem lub pochłanianiem przez zbiorniki wodne, lasy czy gleby. Osiągnięcie neutralności klimatycznej to jedno z największych wyzwań związanych z ochroną klimatu. Neutralność klimatyczna jest formalnym celem polityki Unii Europejskiej, wpisanym do Europejskiego prawa o klimacie (UE/2021/1119), planowanym do osiągnięcia w 2050 r. Oznacza zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych do poziomu zero netto (emisje po odliczeniu pochłaniania), a następnie dążenie do osiągnięcia emisji ujemnych. Jest to odpowiedź na zobowiązanie się do realizacji długoterminowego celu Porozumienia paryskiego, polegającego na ograniczeniu wzrostu średniej temperatury globalnej do poziomu znacznie niższego niż 2°C powyżej poziomu przedindustrialnego, które to porozumienie zostało ratyfikowane przez UE 4 października 2016 r. Pośrednim celem jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych netto do 2030 r. o 55% w porównaniu z poziomami z 1990 r., a narzędzie regulacyjne stanowi pakiet legislacyjny z dn. 14 lipca 2021 Fit for 55.