Polityka dekarbonizacyjna

Polityka klimatyczna odgrywa kluczową rolę w globalnych wysiłkach na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu. Zarówno na szczeblu międzynarodowym, jak i krajowym, podejmowane są działania mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz promowanie zrównoważonego rozwoju oraz adaptację do zmieniających się warunków klimatycznych.


Z punktu widzenia dekarbonizacji budownictwa szczególnie ważne są także akty prawne odnoszące się do obowiązku obliczania śladu węglowego. Poniżej znajdziesz najważniejsze dokumenty związane z polityką klimatyczną oraz dekarbonizacyjną w trzech poziomach: Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej oraz Polski.

Polityka klimatyczna
Zmiany w polityce klimatycznej
na przestrzeni lat
Polityka klimatyczna ONZ
Polityka klimatyczna EU
Polityka klimatyczna Polski
1969
Raport U-Thanta
Pierwszy dokument o zasięgu ogólnoświatowym, przedstawiony na sesji Zgromadzenia Ogólnego w dniu 26 maja 1969 przez Sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych U Thanta, zatytułowany Problemy ludzkiego środowiska (The problems of human environment). Raport zawierał wykaz zagrożeń istotnych dla całej ludzkości i wzywał do współpracy w ich rozwiązywaniu przez całą społeczność międzynarodową. Podkreślał, że zagrożenia te mają charakter globalny i niezbędna jest współpraca wszystkich społeczeństw w celu ich uniknięcia.
1987
Raport Brutland
Opracowany przez tzw. Komisję Brutland (od nazwiska jej przewodniczącej Gro Harlem Brutland) był odpowiedzią na konflikt między zglobalizowanym wzrostem gospodarczym a przyspieszeniem degradacji środowiska redefiniującym „rozwój gospodarczegy” w świetle „zrównoważonego rozwoju”. Raport kompleksowo opisał koncepcję zrównoważonego rozwoju i jemu przypisuje się jego zdefiniowanie jako 'rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na zaspokojenie ich własnych potrzeb'. Raport: - proponował długoterminowe strategie środowiskowe dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju do roku 2000 i później, definiował wspólne postrzeganie długoterminowych problemów oraz rozważał sposoby i środki, za pomocą których społeczność międzynarodowa może skuteczniej radzić sobie z kwestiami środowiskowymi; - rekomendował sposoby, w jakie troska o środowisko może przełożyć się na ściślejszą współpracę między krajami rozwijającymi się oraz między krajami na różnych etapach rozwoju gospodarczego i społecznego oraz prowadzić do osiągnięcia wspólnych i wzajemnie wspierających się celów.
1988
Międzyrządowy Panel ds. zmian klimatu (IPCC)
Utworzony w 1988 r. w ramach UNEP i WMO Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu (The Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC), otrzymał mandat do oceny stanu istniejącej wiedzy na temat systemu klimatycznego i zmian klimatu; środowiskowych, gospodarczych i społecznych skutków zmian klimatu; oraz możliwych strategii reagowania. IPCC stał się najważniejszym i wysoce akceptowanym organem naukowym ułatwiającym interakcję między społecznością naukową i polityczną. Obejmuje on nie tylko naukowców, ale także urzędników rządowych i przedstawicieli organizacji międzyrządowych (IGO), organizacji pozarządowych (NGO) oraz przedstawicieli biznesu w swojej działalności.
1992
Agenda 21
Jeden z efektów tzw. Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro, który odbył się w dn. 3-14 czerwca 1992 r. a (oficj. Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Środowiska i Rozwoju). Jest dokumentem, który przedstawiał sposób opracowania i wdrażania programów zrównoważonego rozwoju w życie lokalne w ramach czterech obszarów: - zagadnienia społeczne i ekonomiczne - ochrona i zarządzanie zasobami naturalnymi - wzmacnianie roli głównych grup społecznych i organizacji - możliwości realizacyjne jak nauka, transfer technologii, międzynarodowe instytucje, finansowanie
Konwencja Ramowa ONZ w sprawie Zmian Klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change, UNFCCC)
Jeden z efektów tzw. Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro, który odbył się w dn. 3-14 czerwca 1992 r. a (oficj. Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Środowiska i Rozwoju). Konwencja była porozumieniem koncentrującym się wyłącznie na kwestii ustabilizowania ilości gazów cieplarnianych w atmosferze na poziomie, który zapobiega niebezpiecznej ingerencji antropogenicznej z systemem klimatycznym. Najważniejszym ef ektem Konwencji było podjęcie zobowiązania (nieobowiązkowego) do ustabilizowania emisji gazów cieplarnianych na poziomie emisji w 1990 r. Do Konwencji przystąpiły 154 państwa a Konwencja zaczęła obowiązywać po ratyfikacji przez min. 50 Państw sygnatariuszy 21 marca 1994 r. Strony Konwencji spotykają się corocznie od 1995 r. na konferencjach Stron (COP) w celu oceny postępów w radzeniu sobie ze zmianami klimatu.
1997
Protokół z Kioto
Protokół z Kioto sporządzony w dn. 11 grudnia 1997 r. jest miedzynarodowym traktatem uzupełniającym Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w prawie zmian klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change). Zobowiązywał on państwa rozwinięte, a także będące w trakcie transformacji rynkowej do redukcji w latach 2008-2012 emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 5% w porównaniu z poziomami z roku 1990 (Polska 6%). Wszedł w życie 16 lutego 2005 r. po ratyfikowaniu go przez 55 państw, których emisje wynoszą przynajmniej 55 proc. całkowitych emisji dwutlenku węgla w 1990 roku.
2000
Szczyt Milenijny
Szczyt Milenijny (6-8 września 2000 r.) był elementem 55-tej sesji Zgromadzenia Ogólnego zwanego Zgromadzeniem Milenijnym Narodów Zjednoczonych. Do tamtego czasu największeksze zgromadzenie przywódców państw i szefów rządów i miało odpowiedzieć wyzwania pojawiające się u progu XXI wieku. Efektem obrad była Deklaracja Milenijna Narodów Zjednoczonych, w której określone zostały także Milenijne Cele Rozwoju - zobowiązania, które ludzkość powinna wypełnić aby móc w skuteczny sposób stawić czoła wyzwaniom XXI wieku. Cele te miały być osiągnięte do 2015 r. i były to: 1. Wyeliminowanie skrajnego ubóstwa i głodu. 2. Wprowadzenie edukacji podstawowej na poziomie globalnym. 3. Wzmacnienie pozycji kobiet i promowanie równości płci. 4. Zmniejszenie śmiertelności dzieci. 5. Promowanie zdrowego macierzyństwa. 6. Zwalczanie malarii, HIV / AIDS i innych chorób. 7. Zapewnienie zrównoważonego rozwoju środowiska. 8. Rozój uniwersalnego partnerstwa na rzecz rozwoju. Co 5 lat zobowiązano się do oceny postępów we wdrażaniu Milenijnych Celów Rozwoju czego efektem były kolejne szczyty milenijne oraz Szczyty Ziemi.
I ECCP
Pierwszy międzyresortowy program ds. Zmian Klimatycznych (European Climate Change Programme, ECCP) stanowił listę skoordynowanych polityk i środków oraz odpowiednich propozycji politycznych na lata 2002-2003 w celu przedstawiwnia metod umożliwiających zniwelowanie różnicy pomiędzy przewidywanymi emisjami UE w 2010 r. a celem ustalonym w Kioto. Największym jego był wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie handlu uprawnieniami do emisji w UE. Dyrektywa ta ostatecznie weszła w życie w 2003 r. (2003/87/WE) a ustanonowiony system stał się ówcześnie największym obowiązkowych systemem handlu emisjami CO<sub>2</sub>.
2002
EPBD
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD, Energy Performance Building Directive) jest głównym instrumentem prawnym na poziomie UE służącym dekarbonizacji zasobów budowlanych państw członkowskich. W 2002 r. ukazała się jej pierwsza wersja (2002/91/WE) jako jeden z elementów pierwszego Europejskiego Programu Zmian Klimatycznych (I ECCP). Dyrektywa stanowiła zestaw kompleksowych, choć ogólnych wymagań jakie miałby spełniać budynki w celu zwiększenia ich efektywności energetycznej a więc w konsekwencji także zmniejszenia operacyjnych gazów cieplarnianych. Podstawowym przedmiotem ustaleń Dyrektywy była certyfikacja energetyczna budynków.
2002
Polityka klimatyczna Polski
Opracowana jako jeden z wymaganych elementow zobowiązania Ramowej Konwencji, Polityka klimatyczna Polski określiła strategiczne cele klimatyczne jak: - redukcja emisji gazów cieplarnianych o 40% do roku 2020 w stosunku do roku 1990 - zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych z 2,5 % w roku 1998 do 7,5 % w 2010 r. oraz 14 % w 2020 r.
2003
Ustawa o handlu uprawnieniami do emisji
Ustawa zrealizowała obowiązek wynikający z Dyrektywy o handlu emisjami (2003/87/WE) terminowego wprowadzenia systemu handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji. Ustawa ta zdefiniowała reguły udzielania pozwoleń i wymiany nimi zgodnie z zaleceniami Dyrektywy. Zgodnie z nią od dn. 1 styczna 2005 roku emisje gazów cieplarnianych z określonych instalacji miały się odbywać tylko na postawie określonych pozwoleń. Pozwolenia miały być wydawane przez Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami (KASHUE, Instytut Ochrony Środowiska) na podstawie opracowanego Krajowego planu rozdzielania a co roku miało być przedkładane Komisji sprawozdanie. Informacje o pozwoleniach miały być gromadzone w Krajowym Rejestrze Uprawnień do Emisji.
2004
Pierwszy krajowy plan działania w sprawie efektywności energetycznej ( I KPD)
Krajowy Plan działań (KPD) dotyczący efektywności energetycznej został opracowywany w związku z obowiązkiem przekazywania do Komisji Europejskiej sprawozdań na podstawie dyrektywy 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. W pierwszym planie określono cel szczędności energii w 2016 r. na poziomie 9% z celem pośrednim w roku 2010 równym 2%. Wskazano w nim także wykaz programów poprawy efektywności energetycznej, usług energetycznych oraz innych środków służących poprawie efektywności energetycznej w podziale na sektory końcowego wykorzystania energii pomocnych w realizacji tych celów. Kolejne Krajowe Plany Działań potwierdzały lub zaostały cele związane z efektywnością energetyczną (2012, 2014, 2018).
2008
Pakiet klimatyczno-energetyczny 20-20-20
Oparty o Europejską Politykę Energetyczną pakiet propozycji legislacyjnych zawierający 3 główne cele związane z realizacją protokołu z Kioto. Były to: - redukcja emisji gazów cieplarnianych 20 % w stosunku do 1990 r. (przyjęta w ramach Poprawki Dauhańskiej w 2013) - 20 % udziału energii odnawialnej (przyjęta w dyrektywie RED I w 2009) - obniżenie zużycia energii o 20 % (przyjęta w dyrektywie EED I w 2012) Dodatkowo zaproponowano również rozszerzenie systemu handlu uprawnieniami do emisji, nałożenie redukcji emisji gazów cieplarnianych na sektory gospodarki, które nie są objęte systemem, oraz promowanie odnawialnych źródeł energii.
Prawo Budowlane
Zmiana przepisów Prawa Budowlanego oraz Warunkó Technicznych realizowała wymagania wynikające z przepisów dyrektywy 2002/91/WE oraz 2010/31/WE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, których celem było ograniczenie ilości energii zużywanej w budynkach. W przepisach techniczno-budowlanych dotyczących ochrony cieplnej i racjonalizacji użytkowania energii zostały wdrożone nowe obowiązki z których najważniejszy był obowiązek opracowawywania charakterystyki energetycznej projektowanego budynku. W pakiecie legislacyjnym wydano także rozporządzenie w/s Metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku oraz inne przepisy zobowiązuję do przygotowywania świadectw charaktersytyki energetycznej budynki po jego budowie oraz przy sprzedaży oraz najmie.
2009
ESD - Effort Sharing Decision
Decyzja w sprawie wysiłków państw członkowskich na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w celu wywiązania się ze zobowiązań Wspólnoty w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych do roku 2020. Decyzja 'Efford Sharing Decision' zastępiła porozumienie w sprawie podziału obciążeń i określiła szczegółowe krajowe cele w zakresie redukcji wyłącznie w sektorach nieobjętych systemem ETS. Każdy kraj członkowski zdefiniował własny poziom pułapu redukcji emisji w 2020 r. w stosunku do roku 2005. Dla Polski był to cel +14 % (co oznaczało, że Polska może zwiększyć emisje).
Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku
Przyjęta w 2009 r. strategia państwa, która zawierała rozwiązania wychodzące naprzeciw najważniejszym wyzwaniom polskiej energetyki zarówno w perspektywie krótkoterminowej, jak i do 2030 roku. W dokumencie tym określono najważniejsze priorytety polityki energetycznej Polski takie jak: - poprawa efektywności energetycznej - wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii - dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej - rozwój wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw - rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii - ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko
2010
EPBD 2
W pierwszej nowelizacji Dyrektywy EPBD wprowadzono m.in. definicję budynku o niemal zerowym zużyciu energii (nZEB), który oznaczał budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej, gdzie niemal zerowa lub bardzo niska ilość wymaganej energii powinna pochodzić w bardzo wysokim stopniu z energii ze źródeł odnawialnych, w tym energii ze źródeł odnawialnych wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu. Państwa członkowskie miały zapewnić aby od 2021 r. wszystkie nowe budynki były budynkami nZEB oraz zostały zobowiązany do opracowania krajowych planów mających na celu zwiększenie liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii oraz definiujących nZEB.
2011
Plan działania prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.
W planie przedstawiono tymczasowe cele w zakresie redukcji krajowych emisji gazów cieplarnianych w ramach opłacalnej ścieżki prowadzącej do redukcji o 25 % w 2020 r., 40 % w 2030 r., 60 % w 2040 r. oraz o 80-95% w 2050 r. W planie przeanalizowano różne środki prowadzące do osiągnięcia proponowanych celów w tym w obszarze środowiska zbudowanego głównie wdrażanie dyrektywy EPBD.
Ustawa o efektywności energetycznej
Podstawowym celem ustawy było określenie celu w zakresie efektywności energetycznej wynikającego z zapisów dyrektywy 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych, który zobowiązała państwa członkowskie do dążenia do osiągnięcia krajowego celu w zakresie oszczędności energii w wysokości 9% w 2016 r. Ustawa określała: - krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią (nie mniej niż 9% w 2016 r.), - zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej, - zasady uzyskania i umorzenia świadectwa efektywności energetycznej (tzw. białych certyfikatów), - zasady sporządzania audytu efektywności energetycznej oraz uzyskania uprawnień audytora efektywności energetycznej.
Ustawa o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych
Nowelizacja Ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych przewidywała włączenie do systemu handlu uprawnieniami do emisji nowej kategorii podmiotów, jaką będą operatorzy statków powietrznych. Ponadto ustawa powierza ministrowi środowiska nadzór nad systemem handlu uprawnieniami do emisji a systemem administrować miał Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE), który przejął zadania Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji (KASHUE).
2012
Drugi krajowy plan działania w sprawie efektywności energetycznej
Drugi KPD ustanawiał cel uzyskania do 2016 roku oszczędności energii finalnej, w ilości nie mniejszej niż 9% średniego krajowego zużycia tej energii. Ponadto plan zawierał: - opis planowanych środków poprawy efektywności energetycznej - wykaz programów poprawy efektywności energetycznej, usług energetycznych oraz innych środków służących poprawie efektywności energetycznej
2013
Poprawka Dauhańska
Poprawka dauhańska, przyjęta na COP18 w Doha ustanawiała drugi po Kioto, okres rozliczeniowy (na lata 2013-2020), wprowadzała nowe cele redukcyjne. Przykładowo UE zobowiązała się do ograniczenia emisji o 20 %.
ZIELONA KSIĘGA Ramy polityki w zakresie klimatu i energii do roku 2030
Kompleksowy zestaw kierunków polityk w obszarze energii i klimatu. W dokumencie tym przedstawiono ramy polityki uwzględniające długoletnie perspektywy (do 2050 r.) formułując i koncentrując się na realizacji nowych celów na 2030 rok: - emisje gazów cieplarnianych powinny zostać zmniejszone do 2030 r. o 40 % w stosunku do roku 1990 - udział odnawialnych źródeł energii w 2030 r. powinien wynosić ok. 30 %
Poprawka Dauhańska
Poprawka dauhańska, przyjęta na COP18 w Doha ustanawiała drugi po Kioto, okres rozliczeniowy (na lata 2013-2020), wprowadzała nowe cele redukcyjne. Polska zobowiązała się do ograniczenia emisji o 6% w stosunku ro roku 1990. Ostatecznie w roku 2020 Polska mogła się pochwalić redukcją na poziomie 36,4%.
2014
Ramy polityczne na okres 2020-2030 dotyczące klimatu i energii
W Komunikacie komisji potwierdzono przyjęcie nowego celu redukcyjnego na poziomie 40 % w stosunku do roku 1990. Określono też drugi cel polegający na osiągnięciu udziału odnawialnych źródeł energii na poziomie 27 % w roku 2030 r.
Konkluzje Rady Europejskiej przed szczytem COP21 w Paryżu
Przyjęte przez Radę Europejską na szczyt COP21 nowe cele na rok 2030: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych na rok 2030 wynoszący 40% w stosunku do roku 1990, udział energii odnawialnej wynoszący 27% oraz orientacyjny cel w zakresie efektywności energetycznej wynoszący co najmniej 27%. Pierwszy cel stanowił podstawę wkładu UE w nowe globalne porozumienie w sprawie zmian klimatu, oficjalnie zgłoszony jako Intended Nationally Determined Contribution (INDC), drugi cel został wdrożony w dyrektywie RED II (zwiększony do 32%), trzeci cel w dyrektywie EED II (zwiększony do 32,5%).
Trzeci krajowy plan działania w sprawie efektywności energetycznej
Trzeci KPG potwierdzał cel uzyskanie 20% oszczędności w zużyciu energii pierwotnej w Unii Europejskiej do 2020 r. Dodatkowo przedstawiono środki w zakresie efektywności energetycznej budynków (np. Długoterminową Strategię Renowacji Budynków czy Fundusz Termomodernizacji i Remontów) czy w budynkach rządowaych, użyteczności publicznej a także w przemyśle i sektorze MŚP.
2015
Agenda 2030
Agenda 2030 została opracowana w ramach Agendy Rozwoju po 2015, która miała na celu stworzenie przyszłych globalnych ram rozwoju w celu zastąpienia milenijnych celów rozwoju, które zakończyły się w 2015 roku. Agenda 2030 (Transformacja naszego świata: Agenda na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030) została zatwierdzona na szczycie milenijnym w 2015 r. w Nowym Jorku. Agenda obejmuje 17 celów zrównoważonego rozwoju oraz związanych z nimi 169 działań. Cele te to: - Cel 1: Koniec z ubóstwem - Cel 2: Zero głodu - Cel 3: Dobre zdrowie i jakość życia - Cel 4: Dobra jakość edukacji - Cel 5: Równość płci - Cel 6: Czysta woda i warunki sanitarne - Cel 7: Czysta i dostępna energia - Cel 8: Wzrost gospodarczy i godna praca - Cel 9: Innowacyjność, przemysł, infrastruktura - Cel 10: Mniej nierowności - Cel 11: Zrównoważone miasta i społeczności - Cel 12: Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja - Cel 13: Działania w dziedzinie klimatu - Cel 14: Życie pod wodą - Cel 15: Życie na lądzie - Cel 16: Pokój, sprawiedliwość i silne instytucje - Cel 17: Partnerstwa na rzecz celów
Porozumienie Paryskie
To międzynarodowe, prawnie wiążące porozumienie, ogłoszone na COP21 w Paryżu. Długoterminowym celem porozumienia paryskiego jest utrzymanie wzrostu średniej temperatury na świecie do znacznie poniżej 2 stopni Celsjusza powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej, a najlepiej ograniczenie wzrostu do 1,5 stopni Celsjusza. Porozumienie przyjęło w trakcie Konferencji 195 Państw a następnie zostało podpisane przez 194 Państwa oraz Unię Europejską. Umowa weszła w życie w 2016 r., po przystąpieniu do niej 55% procent krajów odpowiedzialnych za 55% emisji gazów cieplarnianych.
Plan redukcji emisji o 40%
Przedstawiony zgodnie z postanowieniami Ramowej Konwencji, planowany wkład ustalony na szczeblu krajowym (INDC) i złożony do sekretariatu Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC). Wyrażał on zaangażowanie UE w proces negocjacyjny prowadzący do nowego, prawnie wiążącego porozumienia w sprawie zmian klimatycznych, którego celem jest utrzymanie globalnego ocieplenia poniżej 2°C. Potwierdził także wiążący cel redukcji krajowych emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40% do 2030 r. w porównaniu z 1990 r.
Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków
Ustawa ujednoliciła przepisy związane certyfikacją energetyczną budynków oraz z uwzględnieniem postanowień dyrektywy 2010/31/UE znowelizowała system oceny i poprawy efektywności energetycznej budynków funkcjonujący od 2009 r. w oparciu o przepisy rozrzucone do tamtej pory w innych aktach prawnych. Utworzono także Centralny Rejestr Charakterystyki Energetycznej Budynków. Także w 2015 r. znowelizowano Metodologię obliczania charakterystyki energetycznej budynków, która wprowadziła zmiany w sposobie prowadzenia obliczeń oraz we wzorach dokumentów.
INDC
Przedstawiony zgodnie z postanowieniami Ramowej Konwencji, planowany wkład ustalony na szczeblu krajowym (INDC) i złożony do sekretariatu Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC). Wyrażał on zaangażowanie UE w proces negocjacyjny prowadzący do nowego, prawnie wiążącego porozumienia w sprawie zmian klimatycznych, którego celem jest utrzymanie globalnego ocieplenia poniżej 2°C. Potwierdził także wiążący cel redukcji krajowych (w tym Polski w grupie państw UE) emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40% do 2030 r. w porównaniu z 1990 r.
Krajowy plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii
Zrealizowany na podstawie zapisów nowelizacji dyrektywy EPBD z 2010 r. Krajowy Plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii zawierał m.in. definicję budynku o niskim zużyciu energii (budynek, spełniający wymogi związane z oszczędnością energii i izolacyjnością cieplną zawarte w przepisach techniczno-budowlanych, obowiązujące od 1 stycznia 2021 r., a dla budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością - od 1 stycznia 2019 r.) oraz budynku o niemal zerowym zużyciu energii (budynek o niemal zerowym zużyciu energii będzie utożsamiany i określany jako budynek o niskim zużyciu energii). Dodatkowo Krajowy Plan zawierał: - opis krajowych zasobów budowlanychdziałania administracji rządowej podejmowane w celu promowania budynków o niskim zużyciu energii - plan i harmonogram zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w nowych oraz istniejących budynkach. - mechanizmy finansowe kierowane do różnych grup beneficjentów
2018
ESD - Effort Sharing Decision
Rozporządzenie (UE) 2018/842 w sprawie wiążących rocznych redukcji emisji gazów cieplarnianych przez państwa członkowskie od 2021 r. do 2030 r. Określiło ono obowiązki państw członkowskich w odniesieniu do ich minimalnych wkładów w okresie od 2021 r. do 2030 r. na rzecz realizacji celu Unii polegającego na redukcji jej emisji gazów cieplarnianych w 2030 r. o 30 % w porównaniu z 2005 r. Polska określiła swój cel redukcyjny na poziomie 7%.
ESD – Effort Sharing Decision
Rozporządzenie (UE) 2018/842 w sprawie wiążących rocznych redukcji emisji gazów cieplarnianych przez państwa członkowskie od 2021 r. do 2030 r. Określiło ono obowiązki państw członkowskich w odniesieniu do ich minimalnych wkładów w okresie od 2021 r. do 2030 r. na rzecz realizacji celu Unii polegającego na redukcji jej emisji gazów cieplarnianych w 2030 r. o 30 % w porównaniu z 2005 r. Polska określiła swój cel redukcyjny na poziomie 7%.
Czwarty krajowy plan działania w sprawie efektywności energetycznej
Czwarty KPG podkreślał prognozowane osiągnięcie oszczędności w energii finalnej w 2016 r, równe 20 % (przy celu równym 9% oraz potwierdzał uzyskanie 20 % oszczędności w zużyciu energii pierwotnej w Unii Europejskiej do 2020 r.
2019
Europejski Zielony Ład
Pakiet proponowanych działań legislacyjnych zwiększających ambicje polityki klimatycznej Unii Europejskiej, mający na celu zwiększenie do co najmniej 50 %, a potencjalnie do 55 % w stosunku do poziomu w 1990 r., unijnego celu na 2030 r. zredukowania emisji gazów cieplarnianych.
Komunikat Rady Europejskiej w sprawie neutralności klimatycznej
Przyjęte podczas szczytu Rady Europejskiej w dn. 12-13 grudnia 2019 r. zobowiązania, że do 2050 r. UE powinna osiągnąć neutralność klimatyczną, co oznacza, że do tego czasu państwa UE będą musiały znacząco obniżyć emisje gazów cieplarnianych i znaleźć sposoby na zrekompensowanie pozostałych nieuniknionych emisji, aby osiągnąć zerowy bilans emisji netto.
Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK)
Dokument ten był wypełnieniem zobowiązań wynikających Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu w którym zobowiązano państwa członkowskie do określenia w krajowych planach w dziedzinie energii i klimatu swoich celów. W KPEiK określono następujące cele: - cel redukcyjny dla Polski w zakresie emisji gazów cieplarnianych został określony na 7% w 2030 r. w stosunku do roku 2005 - cel w zakresie udziału odnawialnych źródeł energii został określony na 21-23 % w finalnym zużyciu energii brutto - cel w zakresie efektywności energetycznej został określony na poziomie 23 % w zużyciu energii pierwotnej - zmniejszenie do 56-60% udziału węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej w 2030 roku
2020
Taksonomia (oraz Techniczne Kryteria Kwalifikacji, 2021)
Rozporządzenie w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje (Taksonomia), miało na celu ułatwienie przedsiębiorstwom podejmowanie decyzji na temat angażowania się w zrównoważone inwestycje. Taksonomia i jej Techniczne kryteria kwalifikacji pozwalają obecnie określić, czy dana działalność, także ta podlegająca finansowaniu ma znaczący wkład w realizację jednego z sześciu celów środowiskowych lub czy mu szkodzi oraz, że działalność nie wpływa negatywnie na realizację innych celów. Cele określone przez Taksonomię to: - łagodzenie zmian klimatu - dostosowanie do zmian klimatu - zrównoważone użytkowanie i ochrona zasobów wodnych i morskich - przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym - zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola - ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i ekosystemów
Taksonomia (Techniczne Kryteria Kwalifikacji, 2021)
Rozporządzenie w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje (Taksonomia), miało na celu ułatwienie przedsiębiorstwom podejmowanie decyzji na temat angażowania się w zrównoważone inwestycje. Taksonomia i jej Techniczne kryteria kwalifikacji pozwalają obecnie określić, czy dana działalność, także ta podlegająca finansowaniu ma znaczący wkład w realizację jednego z sześciu celów środowiskowych lub czy mu szkodzi oraz, że działalność nie wpływa negatywnie na realizację innych celów. Cele określone przez Taksonomię to: - łagodzenie zmian klimatu - dostosowanie do zmian klimatu - zrównoważone użytkowanie i ochrona zasobów wodnych i morskich - przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym - zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola - ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i ekosystemów Ministerstwo Rozwoju i Technologii podaje obecnie na swojej stronie internetowej wytyczne jak należy odczytywać techniczne kryteria kwalifikacji zarówno w obszarze łagodzenia zmian klimatu jak i adaptacji do zmian klimatu.
2021
VI Raport IPCC
Raport, który się w latach 2021-2023 jednoznacznie wskazał odpowiedzialność człowieka za ocieplenie się klimatu. Raport podzielony jest na 3 części: Fizyczne podstawy naukowe (WGI), Wpływy, adaptacja i podatność (WGII) oraz Łagodzenie zmian klimatu (WGIII). Raport wskazał m.in., że z uwagi na emisje z produkcji energii elektrycznej i ciepła przypisane sektorom zużywającym energię końcową to w 90% przypadają one na sektory przemysłu i budownictwa.
Europejskie Prawo o Klimacie
Zatwierdzenie nowego celu redukcyjnego Unii Europejskiej na poziomie 55 % w stosunku do roku 1990 oraz potwierdzenie celu neutralności klimatycznej w rok 2050.
Fit for 55
Pakiet nowych inicjatyw i nowelizacji istniejących przepisów dotyczących energetyki, transportu, handlu emisjami i redukcji emisji oraz użytkowania gruntów i leśnictwa w celu zagwarantowania osiągnięcia redukcji emisji na poziomie 55% w 2030 r. w stosunku do roku 1990. Pakiet zakładał m.in.: reformę europejskiego systemu handlu emisjami CO<sub>2</sub> (ETS), nowelizację dyrektywy OZE, zmianę dyrektywy EED, rewizję rozporządzenia ESD czy nowelizację dyrektywy EPBD. Wyznaczono nowe cele w zakresie odnawialnych źródeł energii (40%, zatwierdzone w dyrektywie RED III w 2023 r.) oraz efektywności energetycznej (zmniejszenie zużycia energii o 11,7% zatwierdzone w dyrektywie EED III w 2023 r.).
Europejskie Prawo o Klimacie
Zatwierdzenie nowego celu redukcyjnego Unii Europejskiej (w tym także Polski) na poziomie 55 % w stosunku do roku 1990 oraz potwierdzenie celu neutralności klimatycznej w rok 2050.
Polityka Energetyczna Polski do 2040 roku (PEP2040)
2022
Długoterminowa Strategia Renowacji Budynków (DSRB)
Przygotowana na podstawie obowiązku wynikającego z dyrektywy EPBD z 2010 r. Długoterminowa Strategia Renowacji Budynków powstała w celu wsparcia renowacji budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, tak aby do 2050 r. stały się one budynkami wysoce energooszczędnymi i niskoemisyjnymi. Strategia zawiera: - przegląd budynków znajdujących się w Polsce - określenie opłacalnych sposobów renowacji budynków - bariery i niedoskonałości rynkowe ograniczające wykorzystanie potencjału opłacalnej renowacji - polityki i środki wspierające renowację budynków - wsparcie inteligentnych technologii oraz budynków i społeczności korzystających z dobrej łączności - umiejętności i kształcenie w sektorze budownictwa i efektywności energetycznej - finansowanie renowacji zasobów budowlanych w Polsce - rekomendowany scenariusz renowacji – plan działań do 2050 r. Realizacja modelowego scenariusza zakłada, że do roku 2050, 65% budynków osiągnie wskaźnik EP nie większy niż 50 kWh/(m2rok), zostanie przeprowadzonych ok. 7,5 mln inwestycji termomodernizacyjnych, przy czym 4,7 mln budynków zostanie poddane głębokiej termomodernizacji.
2023
REPowerEU
Inicjatywa REPowerEU ma na celu szybkie zmniejszenie zależności od rosyjskich paliw kopalnych przez przyspieszenie transformacji w kierunku czystej energii i połączenie sił, aby osiągnąć bardziej odporny system energetyczny i prawdziwą unię energetyczną. W ramach inicjatywy zaproponowano zwiększenie celu udziału odnawialnych źródeł energii do 45% (ostatecznie w dyrektywie RED III przyjęto cel 42,5%) oraz zwiększenie poziomu efektywności energetycznej z 9% do 13% (ostatecznie przyjęto w dyrektywie EED III 11,7%).
2024
EPBD IV
Trzecia nowelizacja dyrektywy EPBD m.in. określiła definicję budynku bezemisyjnego oraz określiła mapę drogową wdrażania obowiązku obliczania wskaźnika GWP (Global Warming Potential) w nowych budynkach. Dodatkowo określa ona szereg nowych wymagań dotyczących efektywności energetycznej oraz wdrażania w środowisku zbudowanym OZE, elektromobilności czy energii słonecznej.

LCA
Dowiedz się czym jest ocena
cyklu życia LCA
Projekt FoCA współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach 33.
konkursu Inicjatywy CORNET (COllective Research NETworking).
Całkowita wartość projektu: € 386 497,50
Wartość dofinansowania ze środków krajowych: 1 279 240,13 zł (oraz kwota VAT należnego)
Całkowita wartość zadania w Polsce: 1 384 821,58 zł (oraz kwota VAT należnego)
Dostępność